De barmhartige Samaritaan

Op zondag 14 juli staat de “Zondag van de barmhartige Samaritaan” op het rooster. De bekende parabel wordt door Jezus in het Evangelie volgens Lucas verteld (Lc. 10:25-37). Een wetgeleerde wilde Jezus op de proef stellen en vraagt Hem wat hij moet doen om het eeuwige leven te beërven. Het antwoord is God liefhebben boven alles en de naaste als uzelf. Daarop wil de wetgeleerde weten wie die naaste dan is en als antwoord verteld Jezus over de barmhartige Samaritaan. Deze heeft in tegenstelling tot de priester en de leviet oog voor de mishandelde mens in de goot van de weg. Hij verzorgt en verbindt de wonden en brengt hem op zijn ezel naar een herberg, waar hij betaalt voor de verdere verzorging. En Jezus besluit: “Ga heen, en doe evenzo”.

De barmhartige Samaritaan markeert ook een deel van de geschiedenis van onze Leidse parochie. Aan de Hooigracht vindt u de Kloosterpoort. Boven de poort is een gevelsteen zichtbaar met daarop de barmhartige Samaritaan die de gewonde verzorgd. Zijn ezel staat er rustig bij te kijken. Onder de bomen zien we de priester en de Leviet nog verder lopen.

Deze gevelsteen markeert de plaats waar het huis en de kapel van priester Hugo Franciscus van Heussen (1654-1719), eerste pastoor van onze parochie, gestaan hebben. Het huis heette “De Liefde”, maar ook wel “Barmhartige Samaritaan”. De huiskerk werd in 1694 een zelfstandige statie met de patroonheiligen Fredericus en Odulfus. In de Noordelijke Nederlanden was namelijk een discussie ontstaan of het gebied door de Reformatie missiegebied was geworden of een gewoon bisdom was gebleven. Het leidde uiteindelijk tot een duidelijke breuk toen in 1723 de tweede Leidse pastoor Cornelis Steenoven tot aartsbisschop werd gekozen van de ‘Rooms-Katholieken der Oud-Bisschoppelijke Cleresie’, de kerk die later Oud-Katholieke Kerk is gaan heten.

Het huis en de huiskapel werden ingrijpend verbouwd en de schuilkerk bleef twee eeuwen dienst doen voor de parochie. Aan het begin van de 20e eeuw werd het onderhoud van het pand een grote zorg. In 1925 werd het gehele complex verkocht aan het Elisabethziekenhuis, dat wilde uitbreiden. Aan de Zoeterwoudsesingel werd villa “De Hoekstee” aangekocht, waar een door architect A. Buurman ontworpen kerk naast werd gebouwd.Op 11 april 1926 werd de laatste viering gehouden aan de Hooigracht en op 3 mei van hetzelfde jaar werd het nieuwe kerkgebouw ingewijd door de toenmalige aartsbisschop van Utrecht, mgr. Franciscus Kenninck.

Meer over onze parochie en de geschiedenis, ook van het huidige kerkgebouw aan de Zoeterwoudsesingel en de schilderingen van Chris Lebeau: Ode aan een 90-jarige – Leidse Oud-Katholieke Parochie, 90 jaar kerkgebouw 1926-2016

Foto’s: Pieter Kroonenberg