Voor de eerste editie van het interview heb ik een afspraak gemaakt buiten onze parochiegrenzen. Een keer vragen aan pastoor Helen Gaasbeek was voldoende om mij naar Leiden te laten afreizen.

Leiden staat bekend als studentenstad. Direct op het station word ik aangesproken of ik een abonnement wil op de Volkskrant, daarna of ik geïnteresseerd ben in groene stroom (ik krijg zelfs zaadjes mee om een witte acacia te planten), maar deze jonge studentes kunnen mij, hoe verleidelijk de aanbiedingen ook klinken, niet bekoren. Ook de vriendelijke jongeman die mij een doos vol verse groenten en andere maaltijd producten wil laten bezorgen, en dan wekelijks, krijgt het niet voor elkaar. Fijn dat er in Leiden zo op mijn gezondheid wordt gelet, want dat zal nodig zijn.

Mijn afspraak met de Leidse pastoor is namelijk alles behalve risicoloos begreep ik een avond voor deze afspraak plaatsvindt. Helen is namelijk fanatiek in het beoefenen van Judo. Vol angst en beven loop ik naar het café toe waar we hebben afgesproken, hopende zonder kleerscheuren dit etablissement weer te kunnen verlaten.

Ook Helen is nog niet bij Stadscafé van de Werff geweest. Zo leert ze langzaam aan de cafés in de stad kennen. Voor ons Haarlemmers is het zeker goed toeven. Velen van u zijn er geweest met ons parochie-uitje, het is het café tegenover het museum van Volkenkunde, en er staat echte Haarlemse trots op de tap: Jopenbier! Vol verwachting kijk ik toe of Helen dit bestelt. Dat is helaas niet het geval. Als echte geestelijke en fervent bezoeker van kloosters gaat ze voor het abdijbier van Affligem. 

Helen is opgegroeid in Elst (bij Nijmegen). Daar heeft ze de eerste 20 jaar van haar leven doorgebracht. Kerkelijk is ze grootgebracht in een Samen op Weg-gemeente, tegenwoordig bekend als PKN. De gemeente waar zij lid was deed al veel aan oecumene tussen de protestanten en katholieken.

Voor haar studie is ze naar Utrecht gegaan. Na 2 jaar geschiedenis te hebben gestudeerd is ze overgestapt op theologie. Dit komt onder andere door een mooie ervaring die ze in Taize meemaakte. 

Als extra vakken heeft ze gekozen voor kerkmuziek aan het conservatorium, muziek en religie aan de UvA en muziek filosofie in Leiden. Wie had ooit gedacht dat ze hier zou eindigen als pastoor? Met een dergelijke muzikale achtergrond is het ook niet vreemd dat ik benieuwd ben naar haar favoriete Oud Katholieke lied. Dit is lied 673. Het nummer heeft ze laten zingen met haar toetreding tot onze kerk, de wijdingen en ook met de installatie tot pastoor. 

In Utrecht is Helen lid geweest van de Domkerk. Deze gemeente viert elke week Avondmaal. Dat is in Protestantse kringen uniek.  Ze merkte dat ze zich rond de tafel van de Heer thuis voelde maar wist gelijk: “Als dit is wat ik zoek, dan heb ik een probleem”.

In 2004 wordt ze gevraagd om mee te zingen met het kamerkoor, welke repeteert in de St. Gertrudiskathedraal in Utrecht. Als tegenprestatie om de ruimte te mogen gebruiken zingt dit koor af en toe in de Mis. Hier werd ze geraakt door de liturgie en is haar interesse in de Oud Katholieke kerk ontstaan. Uiteindelijk zal ze hier 8 jaar later toetreden, wanneer ze begint aan het seminarie om voor het priesterschap door te leren en gevormd te worden. De keuze is niet onoverwogen geweest. Je kerk verlaten of inruilen voor een andere is geen lichte beslissing. Helen is aan het werk geweest als jeugd- en jongerenwerker in de PKN, gastpredikant en interim bijstand in het pastoraat. Ze heeft daarom bij een hoop mensen om raad gevraagd. Het eerste gesprek hierover was met een pater Norbertijn. Deze was ook op haar wijding aanwezig.

Het mooiste aan haar seminarietijd vond Helen de OKSB (Oud Katholiek Studenten Beraad). Dit is het studentenpastoraat van de studenten die studeren aan het Oud Katholiek seminarie. Maandelijks komen ze bijeen om te bidden, te eten, een inhoudelijk onderwerp te bespreken en ervaringen uit te wisselen. Vooral het persoonlijke geloof kan daar besproken worden, meer dan tijdens de colleges. 

Ons thema voor deze editie is Liefde. Voor Helen is liefde heel bijbels. God lief hebben boven alles en je naaste als jezelf. Alleen met God bezig zijn en de mensen om je heen vergeten kan niet. Je moet met beide bezig zijn. Natuurlijk is ze geen heilige, maar dit is wel het streven hoe het leven kan worden vormgegeven. Elkaar verrijken en een ander respecteren en in waarde laten.

Ik leg Helen een aantal punten voor…

Welke kerk vind jij de mooiste en waarom?

Helen geeft aan de kerk van Leiden de mooiste te vinden(ik meen dat ze nog niet in onze kerk is geweest). Het is een uniek gebouw welke veel rust uitstraalt. Dit ondanks de aanwezige schilderingen waar je eerst aan moet wennen. Als je het verhaal ervan kent ga je deze waarderen en kan je hier echt Gods aanwezigheid voelen. Het voelt als een thuis en het is haar eerste pastoorsplek.

Geloven maakt blij?

“Dat klinkt plat. Geloven maakt niet altijd blij. Meestal wel, gelukkig! Als gelovige ervaar ik veel vreugde. Toch heb ik ook als ik naar het journaal kijk of in mijn persoonlijke leven dat ik wel eens denk: Waar is God?” Het kan hierdoor soms een worsteling zijn. Het verhaal dat moet ook een plaats hebben. “Soms zie ik bij vieringen een sfeer van: Blij, blij, Jezus houdt van mij”  Daar voelt ze zich niet bij thuis.  De overstap naar de Oud Katholieke kerk was ook niet altijd makkelijk, en zeker gewaagd. Op dat moment was de vreugde iets minder, maar de aanwezigheid van God sterk nabij.

Over 5 jaar…

Ben ik wellicht nog steeds pastoor van Leiden. Het zou mooi zijn om na een jaar of 10 het stokje te mogen overdragen aan een nieuwe pastoor die met andere inzichten wederom verder kan bouwen aan de parochie, om te zorgen dat het niet vastroest in gewoontes. Zelf hoopt ze tegen die tijd weer een nieuwe parochie te hebben waar ze volop kan werken aan de opbouw en groei. Ze hoopt voor nu ook op een groei van de parochie en ziet hiervoor ook de kansen.  Bijvoorbeeld bij de studenten. De CSFR (een Christelijke studentenvereniging) komt een keer per jaar langs. Ze wil het proberen het contact met hen verbreden. Het studentenpastoraat in Leiden is sowieso iets wat haar aanspreekt. Naast haar pastoorsfunctie hoopt ze er nog iets bij te vinden. De aanstelling is immers 0,5 fte.

Dankbaar nemen we afscheid van elkaar, fijn dat zij de vuurdoop voor het interview wilde doen. In de volgende editie zal ik Heleen Glazenburg interviewen.

Niels Ras