Onze cantrix promoveert

Op dinsdag 17 september zal onze cantrix Ineke Smit haar proefschrift verdedigen. De titel van haar onderzoek luidt: Uit Leidse dozen. Brochures als medium in de discussies tussen protestantse modernen en katholieken, 1840-1870. Ineke schreef zelf over haar onderzoek: “Een wijdverbreid debat in de negentiende eeuw in Nederland was dat over de nieuwe protestantse theologie die rond 1840 opkwam: de ‘moderne’ of ‘liberale’ theologie. Deze discussie handelde in essentie over het altijd actuele vraagstuk hoe het geloof kan worden aangepast aan nieuwe tijden. Verschillende partijen namen eraan deel: moderne en behoudende protestanten, rooms-katholieken, en vrijdenkers. In dit debat waren brochures (pamfletten) een belangrijk polemisch middel. Aan de hand van brochures richt ik mij in mijn onderzoek op twee partijen, de protestantse ‘modernen’ en de katholieken, en dan met name op de externe aspecten van hun discussies. Welk beeld hadden deze vooruitstrevende protestanten van de katholieken, en vice versa? Welke argumenten gebruikte men? Kan brochureonderzoek nieuw licht werpen op traditionele aannames? Deze kwesties heb ik  onderzocht op basis van een selectie van ca. 540 brochures uit de collectie van de Leidse Universiteitsbibliotheek. De selectie heeft de vorm gekregen van een beredeneerde catalogus, de Leidse Lijst; deze is zowel online beschikbaar (per 2 september) als in een separate papieren bijlage. Mijn voornaamste conclusie is dat het fenomeen ‘brochure’, door de simpele vorm en vlotte productie, grotendeels verantwoordelijk kan worden gehouden voor de snelle verspreiding van de moderne theologie tussen 1840 en 1870. Wat mijn mijn dissertatie uniek maakt is dat de twee voornaamste confessies uit het Nederland van de negentiende eeuw samen besproken worden, in een context die licht kan werpen op interessante vragen rond het thema ‘religie en moderne cultuur’, en daarmee ook op discussies anno nu.”

Inmiddels is er een interview met Ineke geweest en heeft zij nog wat meer verteld over haar onderzoek. U vindt de uitwerking van dit interview hier.

De verdediging begint om 15:00 uur in het Academiegebouw van de Leidse Universiteit. We wensen haar alvast veel succes en hopelijk ook plezier!